«Παλιά θεωρείτο συγγενής νόσος, ωστόσο σήμερα επικρατούσα είναι η θεωρία της επίκτητης ανάπτυξης, όπου η παγίδευση τριχών σε μία βαθιά και τριχωτή μεσογλουτιαία σχισμή επί ασκούμενης τάσης (π.χ. οδηγοί οχημάτων), οδηγεί σε αποστηματοποίηση και χρονίως σε δημιουργία συριγγίων», αναφέρει ο Δρ. Ιωάννης Δαλιανούδης, Πλαστικός Χειρουργός και Επιστημονικός Διευθυντής της Advanced Plastic Surgery.
Αίτια Εμφάνισης
Η βασικότερη αιτία εμφάνισης έχει δειχθεί πως είναι ουσιαστικά το γεγονός πως η τρίχα «γυρίζει» προς τα μέσα με αποτέλεσμα τη δημιουργία φλεγμονής και κύστης.
Η νόσος μπορεί να εκδηλωθεί ως απλή κύστη, απόστημα ή επιπλεγμένη με πολλούς πόρους. Η πιο συχνή κλινική εκδήλωση είναι μία επώδυνη φλεγμονώδης μάζα στην ιεροκοκκυγική χώρα με συνοδό ήπια κυτταρίτιδα με παρουσία συχνά στομίων (pits). Η νόσος σπάνια επεκτείνεται προς τον πρωκτό.
Επί δημιουργίας αποστήματος (η αιτία του οποίου είναι πολυμικροβιακή), απαιτείται παροχέτευση μέσω έκκεντρης τομής και καθαρισμός όλων των τριχών. Απαιτούνται αλλαγές, εδρόλουτρα με τοπικά αντισηπτικά και ξύρισμα της περιοχής για 3 μήνες– αυτά θα θεραπεύσουν τη νόσο στο 60-70% των περιπτώσεων.
Σπάνια, η χρόνια υποτροπιάζουσα νόσος οδηγεί στην ανάπτυξη καρκινώματος (εκ πλακωδών κυττάρων) που απαιτεί ευρεία en block εκτομή με την περιτονία και βιοψία διογκωμένων λεμφαδένων με ακόλουθη ακτινοθεραπεία, με κακή πρόγνωση.
Συμπτώματα
Στα συμπτώματα, εκτός από τη φλεγμονή (πύον εντός της κύστης), παρατηρείται και:
- Πόνος
- Ερυθρότητα
- Οίδημα (πρήξιμο)
Σπανιότερα παρατηρείται και πυρετός ή ναυτία.
Ευρεία εκτομή
Πρόκειται για ευρεία εκτομή της κύστης κόκκυγος με όρια 5 mm έως την ιεροκοκκυγική περιτονία. Ειδικότερα, περιγράφονται τρεις μέθοδοι ευρείας εκτομής της κύστης κόκκυγος: Η κλειστή, η ημίκλειστη και η ανοιχτή μέθοδος.
Κατά την κλειστή μέθοδο μετά την ευρεία εκτομή της κύστης, το τραύμα συγκλείεται κατά πρώτο σκοπό με ράμματα. Η τεχνική αυτή έχει το πλεονέκτημα της ταχύτερης επούλωσης και του καλύτερου αισθητικού αποτελέσματος, συνοδεύεται όμως από υψηλότερο ποσοστό επιπλοκών, όπως η υποτροπή εμφάνισης της κύστης, η φλεγμονή, διαπύηση και διάσπαση του τραύματος κ.λ.π.
Κατά την ημίκλειστη μέθοδο το τραύμα συγκλείεται κατά πρώτο σκοπό με ράμματα, μόνο κατά το ήμισυ, έτσι ώστε να διευκολύνεται αφενός η επούλωση, να υπάρχει όμως ταυτόχρονα επαρκής παροχέτευση του τραύματος, ούτως ώστε να μειώνεται σημαντικά ο κίνδυνος διαπύησης, τοπικής συλλογής και διάσπασής του. Με συνεχείς αλλαγές του τραύματος αυτό επουλώνεται κατά δεύτερο σκοπό. Πλεονεκτεί έναντι της κλειστής μεθόδους ως προς τις μειωμένες πιθανότητες υποτροπής ή διαπύησης και μειονεκτεί ως προς τον αυξημένο χρόνο επούλωσης.
Κατά την ανοικτή μέθοδο το τραύμα μετά την εκτομή της κύστης κόκκυγος αφήνεται ανοικτό και επουλώνεται, μετά από διαδοχικές αλλαγές και χρήση τοπικών αντισηπτικών, κατά δεύτερο σκοπό. Εμφανίζει σαφώς μικρότερες πιθανότητες διαπύησης ή υποτροπής, απαιτεί όμως σημαντικά μεγαλύτερο χρόνο επούλωσης και συχνά συνοδεύεται από πτωχά αισθητικό αποτέλεσμα.
Μαρσιποποίηση
Είσοδος ενός probe δια του κυρίου πόρου, διάνοιξη και επικοινωνία όλων των κοιλοτήτων και καθαρισμός με δημιουργία ενός ρηχού τραύματος που επουλώνεται πιο εύκολα. Ράμματα μαρσιποποίησης στην περιφέρεια. Έχει ανάλογα ποσοστά ίασης της κύστης κόκκυγος με την ευρεία εκτομή.
Τεχνικές χωρίς εκτομή
Συνίστανται σε προσεκτική αφαίρεση των τριχών και της ινικής από τους πόρους χωρίς εκτομή. Απαιτεί μακροχρόνια παρακολούθηση.
Έγχυση φαινόλης στην κύστη
Έχει υψηλή υποτροπή της κύστης κόκκυγος και σχετίζεται με και σχετίζεται με αρκετό πόνο.
Απλή εκτομή της κύστης
Συνίσταται σε εκτομή μόνο της κύστης κόκκυγος χωρίς άλλο ιστό είτε διαμέσου μέσης τομής που μένει ανοικτή, είτε διαμέσου παραμέσου τομής η οποία εν συνεχεία συγκλείεται. Η παράμεσος τομή έχει το πλεονέκτημα ότι επουλώνεται ευκολότερα, αλλά δεν είναι πάντα εύκολη, ιδίως σε επιπλεγμένη νόσο.
Εκτομή της κύστης και σύγκλειση με αντιμετάθεση flap
Το κύριο πρόβλημα είναι η νέκρωση και η λοίμωξη του flap.
Καρυδάκης flap
Έκκεντρος ελλειψοειδής τομή (Α), αφαίρεση της κύστης και όλων των πόρων έως την ιεροκοκκυγική περιτονία, κινητοποίηση ενός flap στη μία πλευρά (Β) και σύγκλειση του τραύματος, κάνοντας έτσι τη μεσογλουτιαία πτυχή πιο ρηχή (Γ) με τοποθέτηση κλειστής παροχέτευσης (υποτροπή 1%). Κύρια επιπλοκή το αιμάτωμα.
Cleft closure (επέμβαση Bascom)
Πρόκειται για την κλειστή μέθοδο με έκκεντρη τομή. Την κλείνουμε δημιουργώντας δερματικό κρημνό. Υπάρχει τοποθέτηση υποδόριας παροχέτευσης.
Τοπικά flap
Διακρίνονται σε z-flap ολικού πάχους, ρομβοειδές flap, V-Y flap.
Υποτροπή
Η υποτροπή οφείλεται κυρίως σε λοίμωξη και σε ατελή αρχική τεχνική. Μπορεί να γίνει κάποιο ανάλογο χειρουργείο, ωστόσο ίσως χρειαστεί ειδική αντιμετώπιση σε βαθιά τραύματα που αδυνατούν να κλείσουν, όπως με αντιμετάθεση flap μείζονος γλουτιαίου μυός.
Η έγχυση fibrin glue και η χρήση του VAC (Vacuum assisted closure, συσκευή πίεσης για θεραπεία μετεγχειρητικών λοιμώξεων) φαίνεται να μειώνει τις υποτροπές και το μετεγχειρητικό χρόνο νοσηλείας, ενώ η χρήση παροχετεύσεων ή η χορήγηση αντιβιοτικών δεν επηρεάζει την εξέλιξη της νόσου.
Η πρόληψη της κύστης κόκκυγος συνίσταται στην τήρηση όλων των κανόνων υγιεινής και στην απομάκρυνση των τριχών από την περιοχή της πλάτης, οσφύος και γλουτών. Σε όλες τις περιπτώσεις κύστης κόκκυγος συνιστάται η laser αποτρίχωση της περιοχής για μόνιμη μείωση της τριχοφυΐας.
Συχνές Ερωτήσεις
Κύστη Κόκκυγος
Σε ποιους εμφανίζεται συχνότερα η Κύστη Κόκκυγος;
Η εμφάνιση είναι συχνότερη στους άνδρες, κυρίως στη νεανική ηλικία. Δεν αποκλείεται φυσικά η κύστη κόκκυγος να εμφανιστεί και σε μεγαλύτερες ηλικίες, μετά την ηλικία των 20 ετών. Η κύστη κόκκυγος εμφανίζεται συχνότερα σε:
- Άνδρες με έντονη τριχοφυΐα
- Παχύσαρκους
- Ανθρώπους με καθιστική εργασία
Πώς γίνεται η διάγνωση της Κύστης Κόκκυγος;
Η διάγνωση πραγματοποιείται ως επί τω πλείστον κλινικά, από έμπειρο Πλαστικό Χειρουργό.
Πώς γίνεται η αντιμετώπιση της Κύστης Κόκκυγα με laser;
Η θεραπεία με laser είναι γρήγορη, ανώδυνη και αναίμακτη και στηρίζει τη δράση της στο ενδοσκοπικό λέιζερ. Μπορεί να πραγματοποιηθεί στο χώρο του ιατρείου, χωρίς τομές και ολοκληρώνεται μέσα σε 15 με 30 λεπτά.
Τι μπορώ να κάνω για να προλάβω της εμφάνιση της Κύστης Κόκκυγος;
Κρίνεται απαραίτητη η τήρηση όλων των κανόνων υγιεινής και η απομάκρυνση των τριχών από τη περιοχή της πλάτης, του οσφύος και των γλουτών. Σε όλες τις περιπτώσεις κύστης κόκκυγος συνιστάται η laser αποτρίχωση της περιοχής για μόνιμη μείωση της τριχοφυΐας.