Αίτια της γυναικείας τριχόπτωσης
Οι κυριότεροι παράγοντες που ευθύνονται για την τριχόπτωση είναι οι εξής:
- Κληρονομικότητα
- Διάφοροι τύποι αλωπεκίας
- Χρόνιες παθήσεις
- Αναιμία
- Δερματικές παθήσεις
- Ορισμένα φάρμακα
- Διατροφικές ελλείψεις
- Stress και άγχος
- Μόλυνση του περιβάλλοντος
- Εποχικότητα
- Υπερβολικό styling μαλλιών
Ειδικά για τη γυναικεία τριχόπτωση έχουν ενοχοποιηθεί οι παρακάτω ιατρικοί παράγοντες:
- Εγκυμοσύνη
- Εμμηνόπαυση
- Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
- Παθήσεις του θυρεοειδούς και παραθυρεοειδούς
- Αδενώματα υπόφυσης όπως προλακτίνωμα
- Νεοπλασίες επινεφριδίων και ωοθηκών που οδηγούν σε υπερβολική έκκριση ανδρογόνων
- Χρόνια λήψη κορτικοστεροειδών
- Λήψη αντισυλληπτικών
- Σύνδρομο Cushing
Ο φυσιολογικός κύκλος ζωής της τρίχας
Ο κύκλος ζωής της τρίχας διακρίνεται από τρεις φάσεις. Η φάση της ανάπτυξης ή φάση αναγέννησης διαρκεί 3 – 6 έτη στις γυναίκες, ενώ στους άνδρες 2 – 4 έτη. Ακολουθεί η καταγενής – μεταβατική φάση ανάπαυσης που διαρκεί 10 – 30 ημέρες, κατά την οποία η τρίχα σταματά να αναπτύσσεται και ετοιμάζεται να πέσει. Στη συνέχεια, η τρίχα και εισέρχεται στην τελογενή φάση όπου απελευθερώνεται από τον θύλακα της τρίχας και πέφτει. Στο πλαίσιο αυτής της φάσης ο θύλακας παραμένει ανενεργός για περίπου 3 – 5 μήνες και η όλη διαδικασία επαναλαμβάνεται, ξεκινώντας ξανά από την αναγενή – αυξητική φάση.
Η τριχόπτωση εμφανίζεται όταν τα τριχοθυλάκια παύουν να αναπτύσσουν νέες τρίχες. Είναι φυσιολογικό να χάνονται 50 – 100 τρίχες καθημερινά. Εάν χάνουμε περισσότερες από 150 τρίχες, πρέπει να ζητήσουμε τη συμβουλή ενός εξειδικευμένου δερματολόγου.

Τύποι γυναικείας τριχόπτωσης
Υπάρχουν τέσσερεις κύριοι τύποι γυναικείας τριχόπτωσης: η αναγενής, η τελογενής, η ανδρογενετική αλωπεκία και η εντοπισμένη τριχόπτωση.
Αναγενής τριχόρροια
Η αναγενής τριχόρροια (anagen effluvium) εμφανίζεται συνήθως σε ασθενείς στους οποίους χορηγείται χημειοθεραπεία ή ακτινοβολία για κακοήθεια. Οι θύλακες των τριχών υφίστανται τοξική ή φλεγμονώδη προσβολή, με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του άξονα και αποβολή των τριχών. Δεδομένου ότι >80% των τριχών του τριχωτού της κεφαλής βρίσκεται στην αναγενή φάση, η τριχόπτωση είναι συνήθως σημαντική.[2] [3] [4]

Τελογενής τριχόρροια
Η τελογενής τριχόρροια (telogen effluvium) είναι συνήθως διάχυτη με ομοιόμορφη απώλεια μαλλιών στο τριχωτό της κεφαλής. Για αυτό κάποιες φορές χρησιμοποιείται ο όρος διάχυτη αλωπεκία. Προκαλείται από ξαφνικό, έντονο στρες στο σώμα, το οποίο μπορεί να επηρεάσει τους θύλακες των τριχών και να προκαλέσει την πρόωρη είσοδό τους στην τελογενή φάση. Ποικίλοι παράγοντες μπορούν να συμβάλλουν στην εμφάνιση της, όπως ασθένειες που προκαλούν πυρετό, λοιμώξεις, σοβαρά τραύματα, χειρουργικές επεμβάσεις, ορμονικές διαταραχές, φάρμακα και διατροφικά προβλήματα.[5] Συνήθως η κατάσταση είναι αναστρέψιμη και τα μαλλιά επανέρχονται όταν εκλείψει η αιτία.
Η χρόνια τελογενής τριχόρροια παρουσιάζει εκτεταμένη απώλεια μαλλιών και συχνά συγχέεται με τη ΓΑΑ. Είναι σημαντικό να γίνεται διάκριση μεταξύ αυτών των δύο καταστάσεων, καθώς η διαχείριση τους διαφέρει.[6] [7]

Γυναικεία ανδρογενετική αλωπεκία (ΓΑΑ)
Η ανδρογενετική αλωπεκία είναι η πιο κοινός τύπος αλωπεκίας στις γυναίκες και συνήθως προκαλείται από κληρονομικά αίτια. Οι προσβεβλημένες τρίχες του τριχωτού της κεφαλής έχουν πιο σύντομη αναγενή φάση κατά τη διάρκεια του κύκλου τους και εμφανίζεται προοδευτική ατροφία των τριχικών θυλάκων. Το πιο πρώιμο σύμπτωμα είναι η αύξηση του εύρους της χωρίστρας. Η απώλεια τριχών είναι πιο έκδηλη στη μετωπιαία χώρα του τριχωτού της κεφαλής. Μετά την εμμηνόπαυση, παρουσιάζονται διάχυτη λέπτυνση και απόπτωση μαλλιών στην κορυφή της κεφαλής και στους κροτάφους.
Η αυξημένη ποσότητα απόπτωσης των μαλλιών είναι χαρακτηριστικό της ΓΑΑ ή της τελογενής τριχόρροιας. Οι γυναίκες μπορούν να χρησιμοποιήσουν την κλίμακα Sinclair για να προσδιορίσουν τον βαθμό σοβαρότητας της τριχόπτωσης.[8]

Κλίμακα Sinclair για γυναικεία τριχόπτωση.[9]
Το στάδιο 1 είναι φυσιολογικό. Το στάδιο 2 εμφανίζει διεύρυνση της χωρίστρας. Το στάδιο 3 παρουσιάζει διεύρυνση της χωρίστρας και απώλεια όγκου μαλλιών πλευρικά αυτής. Το στάδιο 4 δείχνει την ανάπτυξη κενού μαλλιών στο εμπρόσθιο τμήμα του τριχωτού. Το στάδιο 5 παρουσιάζει εκτεταμένη τριχόπτωση.

Εντοπισμένη τριχόπτωση
Εντοπισμένη τριχόπτωση (αλωπεκία κατά τόπους) εμφανίζεται σε διακριτές περιοχές του τριχωτού της κεφαλής. Σε αντίθεση με τη διάχυτη τριχόπτωση, όπου τα μαλλιά πέφτουν ομοιόμορφα σε όλο το τριχωτό της κεφαλής, κατά τόπους χωρίς μαλλιά περιοχές σε μέγεθος κέρματος αναπτύσσονται σε διάφορα σημεία της κεφαλής. Τα αίτια που την προκαλούν μπορεί να είναι γυροειδής αλωπεκία, πρόσθια ινωτική αλωπεκία, ομαλός λειχήνας, ερυθηματώδης δερματικός λύκος, μυκητίαση, καρκίνωμα, θυλακίτιδα ή τραύμα.[10]

Διάγνωση γυναικείας τριχόπτωσης
Οι εξετάσεις που πραγματοποιούνται για τη διάγνωση της γυναικείας τριχόπτωσης είναι απλές ή πιο περίπλοκες, ανάλογα με την κατάσταση του ασθενούς:
- Δοκιμασία έλξης (Pull test) όπου ο ιατρός τραβά απαλά τα μαλλιά για να ελέγξει πόσες τρίχες βγαίνουν και να τις εξετάσει στο μικροσκόπιο.
- Εξετάσεις αίματος για να ελεγχθούν τα επίπεδα ορμονών (συμπεριλαμβανομένων των θυρεοειδικών, καθώς και των ανδρογόνων και οιστρογόνων) και τα επίπεδα βιταμινών και μετάλλων (όπως βιταμίνη D, βιταμίνη Β, ψευδάργυρος και σίδηρος). Σε κάποιες περιπτώσεις ο ιατρός μπορεί να συστήσει εξετάσεις για το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, μια πάθηση που μπορεί να προκαλέσει τριχόπτωση.
- Ψηφιακό φωτοτριχοριζόγραμμα για την αξιολόγηση της τριχόπτωσης, την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας, καθώς και την παρακολούθηση της επιτυχούς πορείας αυτής.
- DNA τεστ για την ανάλυση των γονιδίων που σχετίζονται με την τριχόπτωση. Ο γονιδιακός έλεγχος επιτρέπει στον ιατρό να προσδιορίσει τις γενετικές παραλλαγές που σχετίζονται με διαταραχές της τριχόπτωσης και ανιχνεύει τις πιθανότητες εμφάνισης της στο μέλλον. Το τεστ είναι σημαντικό για την πρόληψη και την αποφυγή αναποτελεσματικών θεραπειών.
- Βιοψία τριχωτού της κεφαλής με αφαίρεση και εξέταση ενός πολύ μικρού δείγματος δέρματος του τριχωτού της κεφαλής. Η βιοψία είναι απαραίτητη σε περίπτωση διαφοροδιάγνωσης, όπως σε καταστάσεις ουλωτικών αλωπεκιών ή γυροειδής αλωπεκίας.
Ποιες είναι οι διαθέσιμες θεραπείες;
Για την ΓΑΑ και εν γένει για τη γυναικεία τριχόπτωση διατίθεται σήμερα ένα μεγάλο εύρος συντηρητικών και άλλων θεραπειών που επιβραδύνουν ή σταματούν την εξέλιξη της και ενισχύουν την τριχοφυΐα. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι τα αποτελέσματα διαρκούν όσο υπάρχει συνέχεια και συνέπεια στη θεραπεία. Για αυτό, η πρόληψη της τριχόπτωσης είναι σημαντική, επειδή η ανίχνευση της σε αρχικό στάδιο μπορεί να αποτρέψει την αλωπεκία.
Όπως συμβαίνει σχεδόν με όλα τα φάρμακα, ενδέχεται να υπάρξουν παρενέργειες, οι οποίες συνήθως είναι ήπιας μορφής και σταματούν με την παύση λήψης του φαρμάκου ή τη μείωση της δόσης.
Οι πιο συχνά σήμερα εφαρμοζόμενες θεραπείες στη γυναικεία τριχόπτωση είναι:
Τοπικό διάλυμα μινοξιδίλης
Η μινοξιδίλη είναι μία ασφαλής εγκεκριμένη από τον FDA θεραπεία με αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα στην καταπολέμηση της γυναικείας τριχόπτωσης. Συνήθως εφαρμόζεται τοπικό διάλυμα 2%, δύο φορές ημερησίως στο τριχωτό της κεφαλής. Η μινοξιδίλη αυξάνει τη ροή του αίματος στους θύλακες των τριχών, διεγείρει την ανάπτυξη των μαλλιών και παρατείνει την αναγεννητική (αυξητική) φάση του κύκλου των μαλλιών. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι μπορεί να χρειαστούν 4 – 6 μήνες για να υπάρξουν ορατά αποτελέσματα. Οι εκτός επισήμανσης χρήσεις διαλύματος μινοξιδίλης 5%,[11] ενέσιμης ενδοδερμικά μινοξιδίλης[12], καθώς και συνδυαστικές θεραπείες της τοπικής μινοξιδίλης με αυτόλογη μεσοθεραπεία, laser ή και με άλλα φάρμακα[13] έχουν δείξει ότι αυξάνουν σημαντικά την αποτελεσματικότητα της.Αυτόλογη μεσοθεραπεία μαλλιών PRP
Η αυτόλογη μεσοθεραπεία μαλλιών (PRP) είναι η κορυφαία μη επεμβατική θεραπευτική επιλογή για τη γυναικεία τριχόπτωση. Περιλαμβάνει την εξαγωγή μικρής ποσότητας αίματος της ασθενούς, την επεξεργασία του για τη συγκέντρωση αιμοπεταλίων και την έγχυση του στο τριχωτό της κεφαλής. Τα αιμοπετάλια περιέχουν αυξητικούς παράγοντες που διεγείρουν τους θύλακες της τρίχας, προωθώντας την ανάπτυξη της τρίχας και βελτιώνοντας την πυκνότητα των μαλλιών. Η θεραπεία PRP πραγματοποιείται συνήθως ως σειρά 4 – 6 συνεδριών ανάλογα με την κατάσταση του ασθενούς σε διάστημα μερικών μηνών.Σπιρονολακτόνη
Η σπιρονολακτόνη είναι ένα από του στόματος χορηγούμενο φάρμακο που συνήθως συνταγογραφείται εκτός επισήμανσης για την τριχόπτωση γυναικείου τύπου. Πρόκειται για ένα φάρμακο που δρα αναστέλλοντας τις επιδράσεις των ανδρογόνων (ανδρικές σεξουαλικές ορμόνες) στους θύλακες των τριχών. Με τη μείωση της δραστηριότητας των ανδρογόνων, η σπιρονολακτόνη βοηθά στην επιβράδυνση της τριχόπτωσης και στην προώθηση της αναγέννησης των μαλλιών. Η χρήση της είναι σημαντικό να γίνεται μετά την εμμηνόπαυση, επειδή μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο έμβρυο.
Γιατί να μας επιλέξετε
Όπως λέει η Δρ. Αμαλία Τσιατούρα “Με την εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης, υπάρχουν αρκετές διαθέσιμες επιλογές για τη διαχείριση ή την αναστροφή όλων των τύπων τριχόπτωσης στις γυναίκες. Διαθέτουμε ένα ευρύ φάσμα σύγχρονων αποτελεσματικών θεραπειών για τη βελτίωση της πυκνότητας και την αναγέννηση των μαλλιών. Στην Κλινική μας κάθε θεραπεία είναι εξατομικευμένη με βάση τις ανάγκες σας.
Τα αποτελέσματα των κλινικών ερευνών μας στη γυναικεία τριχόπτωση και τα πρωτόκολλα θεραπείας που ακολουθούμε έχουν παρουσιαστεί πολλάκις σε μεγάλα διεθνή επιστημονικά συνέδρια και δημοσιευτεί σε έγκριτα ιατρικά περιοδικά. Εάν αντιμετωπίζετε πρόβλημα τριχόπτωσης, κλείστε ένα δωρεάν ενημερωτικό ραντεβού για να σας εξετάσουμε και να σας ενημερώσουμε για τις επιλογές θεραπείας που είναι κατάλληλες για εσάς.
Χρήσιμες Ερωτήσεις
Πόσος χρόνος χρειάζεται για να εξελιχθεί η γυναικεία τριχόπτωση;
Η γυναικείου τύπου ανδρογενετική αλωπεκία είναι παρούσα σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, με πιο συχνή εμφάνιση μετά την εμμηνόπαυση. Η διαδικασία απώλειας των μαλλιών δεν είναι σταθερή και συνήθως ακολουθείται από περιόδους ύφεσης και στη συνέχεια από νέα απώλεια μαλλιών. Είναι σύνηθες η τριχόπτωση να εμφανίζεται σε φάσεις που διαρκούν 3-6 μήνες, ακολουθούμενες από περιόδους σταθερότητας που διαρκούν 6-18 μήνες. Χωρίς θεραπεία, ο βαθμός σοβαρότητας αυξάνεται σταδιακά κατά τις επόμενες δεκαετίες της ζωής.
Ποιες είναι οι συνέπειες της γυναικείας τριχόπτωσης;
Πολλές επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι η τριχόπτωση στις γυναίκες δεν είναι απλώς ένα αισθητικό πρόβλημα, αλλά έχει επίσης σημαντικό αντίκτυπο στην ψυχολογική κατάσταση. Ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών αποκτούν μία λιγότερο θετική εικόνα του σώματος τους και έχουν χαμηλότερη ικανότητα να αντιμετωπίζουν τις καθημερινές εργασίες. Η τριχόπτωση συνδέεται με χαμηλή αυτοεκτίμηση, κατάθλιψη, εσωστρέφεια και περιφρόνηση από ένα μέρος του κοινωνικού συνόλου. Σε μια έρευνα το 40% των γυναικών με αλωπεκία δήλωσαν ότι είχαν ως συνέπεια προβλήματα στο γάμο τους και το 63% αντιμετώπισαν προβλήματα που σχετίζονται με την καριέρα τους.[16] Δεν είναι πάντα εύκολο να ζει κανείς σε μια κοινωνία που εκτιμά υπέρμετρα την εξωτερική εμφάνιση και την ελκυστικότητα της νεανικότητας.
Γιατί πρέπει να κάνω ορμονικές εξετάσεις;
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μερικές γυναίκες με ΓΑΑ μπορεί να έχουν υπερβολικά επίπεδα ανδρογόνων. Αυτές οι γυναίκες μπορεί επίσης να εμφανίσουν πρόσθετα συμπτώματα όπως ακμή, ακανόνιστους εμμηνορροϊκούς κύκλους και υπερβολική τριχοφυΐα στο πρόσωπο και στο σώμα. Αυτά τα συμπτώματα συχνά συνδέονται με μια κατάσταση που ονομάζεται σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS). Ωστόσο, η πλειονότητα των γυναικών με PCOS δεν εμφανίζει σημαντική τριχόπτωση. Επιπλέον, σε σπάνιες περιπτώσεις, η συγγενής υπερπλασία των επινεφριδίων μπορεί να προκαλέσει υπερβολική παραγωγή ανδρογόνων που οδηγεί σε τριχόπτωση.
Μπορεί το άγχος να συμβάλει στη γυναικεία τριχόπτωση;
Αγχωτικά γεγονότα ή παρατεταμένες περίοδοι στρες μπορούν να διαταράξουν τον φυσιολογικό κύκλο ανάπτυξης των μαλλιών και να οδηγήσουν σε έντονη τριχόπτωση. Η κατάσταση αυτή είναι γνωστή ως τελογενής τριχόρροια. Είναι σημαντικό να διαχειρίζεστε το άγχος μέσω τεχνικών χαλάρωσης, άσκησης ή και αναζήτησης υποστήριξης όταν αυτό είναι απαραίτητο για να ελαχιστοποιήσετε τις επιπτώσεις του στην υγεία των μαλλιών.
Υπάρχουν αλλαγές στον τρόπο ζωής που βοηθούν στην πρόληψη ή τη μείωση της τριχόπτωσης;
Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής μπορεί να συμβάλλει στη συνολική υγεία των μαλλιών. Ορισμένες συστάσεις περιλαμβάνουν τη διατήρηση μιας ισορροπημένης διατροφής πλούσιας σε βιταμίνες, μέταλλα και πρωτεΐνες, την αποφυγή χημικών ουσιών όπως βαφές ή περμανάντ και θερμικό styling. Εφαρμόστε υγιεινές συνήθειες περιποίησης των μαλλιών, όπως το απαλό βούρτσισμα και την αποφυγή σφιχτών χτενισμάτων που τραβούν τα μαλλιά.
Μπορεί το καπέλο ή το τράβηγμα των μαλλιών να προκαλέσουν τριχόπτωση;
Το να φοράτε καπέλα ή να χρησιμοποιείτε προϊόντα μαλλιών, όπως τζελ, σπρέι μαλλιών ή προϊόντα styling με μέτρο, γενικά δεν αποτελεί άμεση αιτία τριχόπτωσης. Ωστόσο, η υπερβολική και παρατεταμένη χρήση στενών καπέλων ή χτενισμάτων που τραβούν σφιχτά τα μαλλιά, όπως οι πλεξούδες ή οι αλογοουρές, μπορεί να συμβάλει σε μια κατάσταση που ονομάζεται αλωπεκία έλξης.
Μπορούν τα φάρμακα να συμβάλουν στη γυναικεία τριχόπτωση;
Ορισμένα φάρμακα χημειοθεραπείας, αντισυλληπτικά, αντικαταθλιπτικά και φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία αυτοάνοσων παθήσεων μπορούν να συμβάλουν στην τριχόπτωση. Εάν υποψιάζεστε ότι κάποιο φάρμακο προκαλεί την τριχόπτωση, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν εξειδικευμένο ιατρό που θα σας παράσχει εναλλακτικές θεραπευτικές επιλογές ή θα σας προτείνει τρόπους διαχείρισης της τριχόπτωσης.
Οι φυσικές θεραπείες βοηθούν στη γυναικεία τριχόπτωση;
Ενώ πληθώρα από φυσικές θεραπείες και συμπληρώματα κυκλοφορούν στο εμπόριο ως λύσεις για την ανάπτυξη των μαλλιών, η αποτελεσματικότητά τους συχνά αμφισβητείται. Είναι σημαντικό να προσεγγίσετε αυτές τις επιλογές με προσοχή και να συμβουλευτείτε έναν δερματολόγο πριν τις δοκιμάσετε. Μπορεί να παρέχει καθοδήγηση σχετικά με θεραπείες που βασίζονται σε αποδεδειγμένα επιστημονικά στοιχεία και να σας ενημερώσει για πιθανούς κινδύνους ή αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα.