Μια μικρή ελιά που αλλάζει χρώμα. Ένα σημάδι που αγνοήθηκε. Έτσι μπορεί να ξεκινήσει κάτι τόσο σοβαρό όσο το μελάνωμα – ο πιο επικίνδυνος καρκίνος του δέρματος.
Το μελάνωμα δεν είναι σπάνιο – και αφορά όλους
Ο καρκίνος του δέρματος είναι η πιο συχνή μορφή καρκίνου παγκοσμίως. Ανάμεσά του, το μελάνωμα ξεχωρίζει ως η πλέον επιθετική και θανατηφόρα μορφή. Μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και σε άτομα που δεν έχουν εκτεθεί στον ήλιο κατάχρηστα, και να ξεκινήσει από μια ελιά που ως χθες φαινόταν ακίνδυνη.
1 στους 5 ανθρώπους θα εμφανίσει κάποια στιγμή καρκίνο του δέρματος, σύμφωνα με το Skin Cancer Foundation.
Η έγκαιρη διάγνωση όμως αλλάζει τα πάντα. Στα αρχικά του στάδια, το μελάνωμα είναι πλήρως ιάσιμο σε ποσοστό που ξεπερνά το 99% [Ezra, 2024]. Το στοίχημα είναι να εντοπιστεί νωρίς.
Μάιος: Μήνας πρόληψης και ενημέρωσης
Ο Μάιος έχει καθιερωθεί διεθνώς ως μήνας ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του δέρματος. Η πρώτη Δευτέρα του μήνα ονομάζεται Melanoma Monday, και λειτουργεί ως παγκόσμια υπενθύμιση: το δέρμα μας χρειάζεται φροντίδα.
Στην Ελλάδα, η αυξημένη ηλιοφάνεια, οι καλοκαιρινές συνήθειες και η έλλειψη επαρκούς ενημέρωσης αυξάνουν τον κίνδυνο. Ο πληθυσμός με μεσογειακή επιδερμίδα έχει μεν μεγαλύτερη φυσική προστασία, αλλά όχι ανοσία. Αντίθετα, η υποτίμηση της σημασίας της πρόληψης καθιστά την ευαισθητοποίηση ακόμη πιο απαραίτητη.
Τι πρέπει να προσέξετε στο δέρμα σας
Η μέθοδος ABCDE είναι ένα απλό εργαλείο για την αναγνώριση ύποπτων σπίλων:
- A – Asymmetry (Ασυμμετρία)
- B – Border (Ασαφές περίγραμμα)
- C – Color (Ποικιλία χρωμάτων)
- D – Diameter (Διάμετρος >6 χιλιοστά)
- E – Evolving (Αλλαγή με την πάροδο του χρόνου)
Αν εντοπίσετε κάποια από τις παραπάνω ενδείξεις, καλό είναι να επισκεφθείτε έναν δερματολόγο για αξιολόγηση.
Η δύναμη της έγκαιρης διάγνωσης
«Η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση είναι τα ισχυρότερα μας όπλα απέναντι στο μελάνωμα», επισημαίνει η δερματολόγος-αφροδισιολόγος Δρ. Αμαλία Τσιατούρα. Όπως τονίζει, μια φαινομενικά ασήμαντη ελιά μπορεί να κρύβει κάτι πολύ σοβαρό – και όμως, μια απλή επίσκεψη στον δερματολόγο μπορεί να σώσει ζωές.
Κατά τη διάρκεια του Μαΐου, πολλοί δερματολόγοι συμμετέχουν σε πρωτοβουλίες για δωρεάν εξέταση σπίλων, ενθαρρύνοντας τους πολίτες να κάνουν το πιο σημαντικό δώρο στον εαυτό τους: τον έλεγχο.
Αντηλιακή προστασία: η πρώτη μας ασπίδα
Οι περισσότεροι καρκίνοι του δέρματος σχετίζονται με την υπεριώδη ακτινοβολία (UV).
Η χρήση αντηλιακού ευρέος φάσματος με SPF 30 και άνω, η αποφυγή της απευθείας έκθεσης τις μεσημεριανές ώρες, τα ρούχα με πυκνή ύφανση και το καπέλο με φαρδύ γείσο είναι οι απλούστεροι αλλά πιο ουσιαστικοί τρόποι πρόληψης.
Ειδική προσοχή χρειάζονται τα παιδιά και οι έφηβοι. Τα σοβαρά εγκαύματα κατά την παιδική ηλικία αυξάνουν θεαματικά τον μελλοντικό κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος. Η προστασία πρέπει να γίνει τρόπος ζωής – όχι μόνο για το καλοκαίρι, αλλά για όλο το χρόνο.
Μικρές κινήσεις, μεγάλη διαφορά
Το μελάνωμα είναι ύπουλο αλλά όχι ανίκητο. Οι εξετάσεις είναι απλές και ανώδυνες. Οι δερματολόγοι διαθέτουν σύγχρονα εργαλεία, όπως η δερματοσκόπηση, και οι θεραπευτικές επιλογές σήμερα είναι πιο αποτελεσματικές από ποτέ.
Αρκεί να μην περιμένουμε. Το μελάνωμα διαγιγνώσκεται κάθε 6 λεπτά κάπου στον κόσμο.
Μια εξέταση λίγων λεπτών μπορεί να σώσει χρόνια ζωής. Και αυτό, καμία εποχική συνήθεια δεν το ξεπερνά. Το δέρμα μας μάς μιλάει. Ας μάθουμε να το ακούμε.
