Καρκίνος του Δέρματος

Ο πιο διαδεδομένος τύπος καρκίνου δέρματος είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC). Πρόκειται για νεόπλασμα που προέρχεται από τα κύτταρα της βασικής στοιβάδας της επιδερμίδας και αποτελεί τη λιγότερο επικίνδυνη μορφή καρκίνου του δέρματος. Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα ευθύνεται για περισσότερο από το 90% των περιστατικών καρκίνου του δέρματος στις ΗΠΑ και στην Ελλάδα. Αν και αναπτύσσεται αργά και πολύ σπάνια -έως ποτέ- δίνει μεταστάσεις, πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα διότι εάν η αφαίρεσή του καθυστερήσει, καταστρέφει τους ιστούς σε μεγάλο βάθος, φτάνοντας συχνά μέχρι και τα οστά.

Σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση αυτού του τύπου καρκίνου είναι η χρόνια και παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο. Σύμφωνα με έρευνες, το 85% των βασικοκυτταρικών καρκινωμάτων εμφανίζονται στο πρόσωπο, με πιο συχνή περιοχή τη μύτη. Η αρχική εμφάνιση του βασικοκυτταρικού καρκινώματος είναι με τη μορφή μίας ερυθρής βλατίδας που σταδιακά μεγαλώνει. Το πιο σύνηθες σύμπτωμα είναι μία ανοικτή πληγή, η οποία δεν επουλώνεται και παραμένει ανοικτή για πάνω από 3 εβδομάδες. Σπανιότερα, εμφανίζεται κνησμός, αιμορραγία ή πόνος στην περιοχή.

Υπάρχουν διάφορες μορφές βασικοκυτταρικού καρκινώματος, όπως:

• το οζώδες (ροδαλό οζίδιο): εμφανίζεται ως μία οζώδης διόγκωση στο χρώμα του δέρματος.
• το ελκωτικό (σαν πληγή που δεν κλείνει): αποτελεί ερυθρή, επίπεδη βλάβη και μοιάζει με έκζεμα ή μυκητίαση.
• το μελαγχρωματικό (μοιάζει με σκουρόχρωμη ελιά): λόγω του χρώματός του, πολλές φορές συγχέεται με το μελάνωμα.
• το τύπου εντοπισμένης σκληροδερμίας (μοιάζει με λευκή ουλή): έχει την όψη λευκοκίτρινης πλάκας και μπορεί να περάσουν αρκετά χρόνια μέχρι να γίνει ορατό και να διαγνωσθεί.

Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC) του δέρματος είναι ένας κακοήθης όγκος που προέρχεται από τα ακανθοκύτταρα της επιδερμίδας ή των εξαρτημάτων του δέρματος. Σε αντίθεση με το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC), ενέχει μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης μεταστάσεων, που ωστόσο αποδεικνύεται θανατηφόρο μόνο για ένα μικρό ποσοστό των ασθενών. Οι μεταστάσεις του ακανθοκυτταρικού καρκινώματος εντοπίζονται κυρίως στους λεμφαδένες. Εμφανίζεται σαν ένα ερυθρό σκληρό οζίδιο ή εξέλκωση, ή σαν μια λεπιδώδης βλάβη που μπορεί να αιμορραγεί ή να σκεπάζεται από εφελκίδα.

Αυτός ο τύπος καρκίνου του δέρματος δίνει μεταστάσεις στους επιχώριους (τοπικούς) λεμφαδένες και, πιο σπάνια, σε παραμελημένες περιπτώσεις, σε απομακρυσμένα όργανα. Εντοπίζεται κυρίως σε περιοχές του δέρματος που είναι εκτεθειμένες στην ηλιακή ακτινοβολία, όπως η άκρη της μύτης, το μέτωπο, το κάτω χείλος και τα χέρια. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί και σε περιοχές που είχαν υποστεί ηλιακό έγκαυμα παλαιότερα, που είχαν εκτεθεί σε χημικές ουσίες ή που είχαν ακτινοβοληθεί. Εμφανίζεται σαν ένα ερυθρό σκληρό οζίδιο ή εξέλκωση, ή σαν μια λεπιδώδης βλάβη που μπορεί να αιμορραγεί ή να σκεπάζεται από εφελκίδα.

Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα μπορεί να εμφανιστεί είτε πάνω σε υγιές δέρμα ή να προέλθει από μία ακτινική υπερκεράτωση που θεωρείται προκαρκινική κατάσταση. Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα δίνει μεταστάσεις στους επιχώριους (τοπικούς) λεμφαδένες ή αν μείνει χωρίς θεραπεία σε απομακρυσμένα όργανα όπως πνεύμονες και ήπαρ.

Λιγότερο συνηθισμένο, αλλά εξαιρετικά επιθετικό τύπο καρκίνου του δέρματος αποτελεί το μελάνωμα. Το μελάνωμα προέρχεται από τα μελανινοκύτταρα, τα κύτταρα δηλαδή εκείνα που παράγουν μελανίνη, τη χρωστική αυτή που δίνει το χαρακτηριστικό χρώμα στο δέρμα. Σε προχωρημένα στάδια το μελάνωμα μπορεί να προκαλέσει μεταστάσεις και να οδηγήσει μέχρι και στο θάνατο. Παρόλο που ως τύπος καρκίνου του δέρματος έχει το μικρότερο ποσοστό εμφάνισης, εντούτοις ευθύνεται για το 80% των θανάτων από καρκίνο του δέρματος.

Για αυτό το λόγο, το άτομο θα πρέπει να είναι ενημερωμένο και να απευθυνθεί σε ειδικούς Δερματολόγους στην περίπτωση που εμφανιστεί ένας νέος σπίλος (ελιά) με ακανόνιστο σχήμα ή στην περίπτωση που παρατηρήσει πως ένας ήδη υπάρχων σπίλος αλλοιωθεί. Χαρακτηριστικά της αλλοίωσης μπορεί να είναι αλλαγή στο μέγεθος, στο σχήμα ή στο χρώμα, καθώς και η εξέλκωση ή αιμορραγία αυτής. Συνηθέστερα σημεία εμφάνισης είναι κυρίως η πλάτη, τα χέρια, τα πόδια ή το πρόσωπο, καθώς επίσης και τα γεννητικά όργανα.

Στους άντρες εμφανίζεται κυρίως στον κορμό, ενώ στις γυναίκες στα κάτω άκρα. Το μελάνωμα, σε αντίθεση με άλλες μορφές καρκίνου του δέρματος που προσβάλλουν συνήθως άτομα μεγάλης ηλικίας, εμφανίζεται συχνά και στο δέρμα νέων ανθρώπων.