Ουλές - Χηλοειδή

Οι ουλές αποτελούν φυσιολογικά σημάδια που υπάρχουν σε κάθε άνθρωπο. Ενώ πολλές ουλές οφείλονται σε άγνωστα αίτια και υπάρχουν φυσιολογικά στο σώμα από τη γέννηση, οι περισσότερες ουλές δημιουργούνται μετά από κάποιο τραύμα ή ακόμη συχνότερα μετά από ακμή. Αποτελούν ένα αρκετά σημαντικό αισθητικό πρόβλημα, κυρίως σε άτομα που βρίσκονται στην εφηβεία.

Τα φλεγμονώδη σημεία της ακμής είναι οι βλατίδες και τα φλυκταινίδια και δημιουργούνται όταν ένας τριχοσμηγματογόνος πόρος πληρείται με σμήγμα, νεκρά δερματικά κύτταρα και βακτηρίδια. Ο πόρος σταδιακά διογκώνεται και προκαλείται ρήξη στο τοίχωμά του. Εάν η ρήξη αυτή συμβεί κοντά στην επιδερμίδα, τότε η επούλωση δε δημιουργεί σημαντική ουλή ακμής. Εάν όμως συμβεί πιο βαθιά, τότε η επιδερμίδα γεμίζει με φλεγμονώδη στοιχεία και βακτηρίδια καταστρέφοντας το υγιές δέρμα και αφήνοντας πίσω μεγάλη καταστροφή ιστού που οδηγεί σε ουλές ακμής. Οι συνηθέστερες περιοχές εμφάνισης των ουλών ακμής είναι το πρόσωπο, η πλάτη και το στήθος. Σπανιότερα, σημάδια ακμής εμφανίζονται και στους γλουτούς. Εκτός από τις ουλές ακμής, υπάρχουν και διάφορες άλλες κατηγορίες ουλών που σχηματίζονται μετά από ανεμευλογιά, μετά από τραύμα ή έγκαυμα, καθώς επίσης και ουλές που δημιουργούνται μετά από χειρουργική επέμβαση. Ακόμη και οι ραγάδες, που σχηματίζονται μετά από εγκυμοσύνη ή από απότομες αυξομειώσεις βάρους, λόγω διάτασης του δέρματος, αποτελούν μορφή ουλής.

Οι ουλές ακμής σχηματίζονται είτε λόγω απώλειας δερματικού ιστού είτε λόγω αυξημένης δημιουργίας του κατά την επούλωση. Η φλεγμονή αποτελεί βασικό παράγοντα δημιουργίας των ουλών ακμής και όσο μεγαλύτερη είναι η φλεγμονή, τόσο πιθανότερη η δημιουργία ουλών ακμής. Οι ουλές ακμής διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες, στις ατροφικές και στις υπερτροφικές. Επίσης σε κάποιες περιπτώσεις η ακμή μπορεί να οδηγήσει σε χηλοειδή. Και οι τρεις κατηγορίες έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: δημιουργούνται λόγω απόκρισης του οργανισμού σε φλεγμονή.

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, η δημιουργία των ουλών οφείλεται στην παράλληλη δράση των λειτουργιών του αναβολισμού και του καταβολισμού. Για να αντιμετωπίσει η επιδερμίδα τη βλάβη, δημιουργεί νέες ίνες κολλαγόνου, μιας ινώδους πρωτεΐνης που αποκαθιστά τη συνοχή του δέρματος. Δυστυχώς η εναπόθεση του κολλαγόνου στην ουλή ακμής δεν γίνεται συγκροτημένα αλλά άναρχα, διαταράσσοντας την αρχιτεκτονική του δέρματος. Κατά τη διάρκεια της επούλωσης, ο οργανισμός παράγει πολύ κολλαγόνο, το οποίο δημιουργεί ένα έπαρμα στο δέρμα. Η αυξημένη αυτή παραγωγή κολλαγόνου οφείλεται σε αυξημένη δραστηριότητα αναβολισμού.

Χηλοειδείς ουλές ακμής μπορεί να προκληθούν σε κάποιες περιπτώσεις βαριάς ακμής σε προδιατεθειμένα άτομα. Πρόκειται για τις υπερβολικά υπερτροφικές ουλές ακμής που εμφανίζονται συνήθως στην πλάτη, τους ώμους και το στήθος. Η χηλοειδής ακμή χαρακτηρίζεται από δύσμορφες, μεγάλες ουλές και η αντιμετώπιση των αντιαισθητικών αυτών σημαδιών από ακμή είναι συνήθως ιδιαίτερα δύσκολη.

Τα χηλοειδή πολλές φορές σχηματίζονται και μετά από κάκωση του δέρματος όπως έγκαυμα, χειρουργική επέμβαση και εμβολιασμός ή μετά από δερματοστιξία (τατουάζ). Έχουν συχνότερες περιοχές εμφάνισης την πλάτη, το θώρακα και το λαιμό, καθώς επίσης και το πιγούνι και τα λοβία των αυτιών. Προσβάλλουν συχνότερα σκουρόχρωμες επιδερμίδες, και έχουν μία ιδιαίτερη προτίμηση στο γυναικείο φύλο και στη μαύρη φυλή. Συνήθως, τα αίτια εμφάνισης των χηλοειδών είναι κληρονομικά ή οφείλονται σε ενδοκρινικούς παράγοντες.

Σε αντίθεση με τις υπερτροφικές ουλές, τα χηλοειδή αναπτύσσονται πέρα από τα όρια της αρχικής βλάβης και έχουν σαφώς μεγαλύτερο μέγεθος. Συνήθως, είναι επηρμένα, κόκκινα και οφείλονται σε παθολογική υπερβολική σύνθεση κολλαγόνου και γλυκοζαμινογλυκάνης, με αποτέλεσμα την παραγωγή περίσσειας εξωκυττάριας ουσίας και την υπερπλασία του δέρματος στο σημείο του τραυματισμού.

Τα χηλοειδή εκτός από την αισθητική δυσμορφία και την αρνητική ψυχολογία που μπορεί να δημιουργήσουν στους ασθενείς, πολύ συχνά μπορεί να είναι και συμπτωματικά προκαλώντας κνησμό και πόνο. Σε αντίθεση με άλλες μορφές ουλών, τα χηλοειδή δεν υποχωρούν και δεν γίνονται πιο ήπια με την πάροδο του χρόνου.

Σε γενικές γραμμές, οι ουλές δεν εγείρουν την εμφάνιση άλλων συμπτωμάτων. Έχουν καταγραφεί, βέβαια, περιπτώσεις στις οποίες ο ασθενής ένιωθε πόνο στην ουλή, κνησμό ή και αδυναμία κίνησης λόγω συρρίκνωσης του δέρματος.